La dekunuan de februaro 1990 Nelson MANDELA povis forlasi sian malliberejon post 27 jaroj kaj duono da enprizonigho.
Foto el ekspozicio Bureau International du Travail, Genève.
Voici un superbe texte de lui, document qui devrait être affiché dans toutes les salles de classes du monde.
Jen belega teksto de li, teksto, kiu devus pendi en chiuj klasochambroj de la mondo.
Tiré de
Nelson MANDELA « Un long chemin vers la liberté » dernières pages.
« Je ne suis pas né avec une faim de liberté. Je suis né libre… libre de toutes les façons que je pouvais connaître. Libre de courir dans les champs près de la hutte de ma mère, libre de nager dans le ruisseau clair qui traversait mon village, libre de faire griller du maïs sous les étoiles et de monter sur le dos large des bœufs au pas lent. Tant que j’obéissais à mon père et que je respectais les coutumes de ma tribu, je n’étais pas inquiété par les lois de l’homme ou de Dieu.
Ce n’est que lorsque j’ai appris que la liberté de mon enfance était une illusion et que j’ai découvert, jeune homme, qu’on m’avait déjà pris ma liberté que j’ai commencé à avoir faim d’elle. Au début, en tant qu’étudiant, je ne voulais la liberté que pour moi-même, la liberté passagère de rester dehors pendant la nuit, de lire ce qui me plaisait et d’aller là où je l’avais choisi. Plus tard, en tant que jeune homme, à Johannesburg, j’ai désiré les libertés fondamentales et honorables de réaliser mes possibilités, de gagner ma vie, de me marier et de fonder une famille… la liberté de ne pas être entravé dans une vie injuste.
Mais alors, j’ai lentement découvert que non seulement je n’étais pas libre, mais que mes frères et mes sœurs ne l’étaient pas non plus. J’ai vu qu’il n’y avait pas que ma liberté à être réduite, il y avait aussi celle de tous ceux qui me ressemblaient. C’est alors que j’ai rejoint le Congrès national africain, et c’est alors que ma faim de liberté personnelle est devenue faim de liberté pour mon peuple. C’est ce désir de liberté pour que mon peuple vive sa vie dans la dignité et la fierté qui a transformé une jeune homme effrayé en quelqu’un d’audacieux, qui a conduit cet avocat respectueux des lois à devenir un criminel, qui a transformé un mari aimant sa famille en errant, qui a obligé un homme amoureux de la vie à vivre en moine. Je n’avais pas plus de vertu ni d’abnégation qu’un autre, mais j’ai découvert que je ne pouvais pas profiter des pauvres libertés limitées qu’on autorisait, alors que je savais que mon peuple n’était pas libre. La liberté est indivisible : les chaînes que portait un de mes compatriotes, tous les portaient, les chaînes que tous portaient, je les portais.
C’est au cours de ces longues années solitaires que la faim de liberté pour mon peuple est devenue faim de liberté pour tous, Blancs et Noirs. Je savais parfaitement que l’oppresseur doit être libéré tout comme l’oppressé. Un homme qui prive un autre homme de sa liberté est un prisonnier de la haine, il est enfermé derrière les barreaux des préjugés et de l’étroitesse d’esprit. Je ne suis pas vraiment libre si je prive quelqu’un de sa liberté, tout comme je ne suis pas libre si l’on me prive de ma liberté. L’opprimé et l’oppresseur sont tous deux dépendants de leur humanité.
Quand j’ai franchi les portes de la prison, telle était ma mission : libérer à la fois l’opprimé et l’oppresseur. Certains disent que ce but est atteint. Mais je sais que ce n’est pas le cas. La vérité, c’est que nous ne sommes pas encore libres ; nous avons seulement atteint la liberté d’être libres, le droit de ne pas être opprimés. Nous n’avons pas encore fait le dernier pas de notre voyage, nous n’avons fait que le premier sur une route plus longue et difficile. Car être libre, ce n’est pas seulement se débarrasser de ses chaînes ; c’est vivre d’une façon qui respecte et renforce la liberté des autres. La véritable épreuve pour notre attachement à la liberté vient de commencer.
J’ai parcouru ce long chemin vers la liberté. J’ai essayé de ne pas hésiter ; j’ai fait beaucoup de faux pas. Mais j’ai découvert ce secret : après avoir gravi une haute colline, tout ce qu’on découvre, c’est qu’il reste beaucoup d’autres collines à gravir. Je me suis arrêté un instant pour me reposer, pour contempler l’admirable paysage qui m’entoure, pour regarder derrière moi la longue route que j’ai parcourue. Mais je ne peux me reposer qu’un instant : avec la liberté viennent les responsabilités, et je n’ose m’attarder, car je ne suis pas arrivé au terme de mon long chemin ».
Pages 754-756
Nelson MANDELA
« Un long chemin vers la liberté »
Livre de poche Fayard
1994
Traduit de l’anglais
Foto Keystone, "L'Impartial" 11 février 2010.
El Nelson MANDELA « Longa marŝado al libereco » lastaj paĝoj.
« Mi ne naskiĝis kun malsato al libereco. Mi naskiĝis libera… libera laŭ ĉiuj manieroj, kiujn mi povis koni. Mi estis libera kuri tra la kampoj proksime de la dometo de mia patrino, libera naĝi en la pura rivereto, kiu trafluis mian vilaĝon, libera rosti maizon sub la steloplena ĉielo kaj libera rajdi sur la larĝa dorso de la malrapide paŝantaj bovoj. Dum kiam mi obeis mian patron kaj respektis la kutimojn de mia tribo, la leĝoj de homo aŭ Dio ne malkvietigis min.
Nur tiam, kiam mi eksciis, ke mia infanaĝa libereco estis nur iluzio, mi malkovris kiel juna viro, ke mi jam perdis mian liberecon, ĉar mi komencis malsati je ĝi. Komence, kiam mi estis studento, mi volis liberecon nur por mi mem; mi volis mallongdaŭran liberecon por resti ekstere dumnokte, por legi tion, kio plaĉis al mi, por iri al iu loko de mi elektita. Pli poste kiel juna viro en Johannesburg mi ekdeziris fundamentajn kaj honorajn liberecojn konkretigi miajn eblojn, gajni mian vivon, edziĝi, fondi familion… liberecon ne vivi kaptita en maljusta vivo.
Tiam mi pli kaj pli malkovris, ke ne nur mi ne estis libera, sed ke miaj gefratoj same ne estis liberaj. Mi konstatis, ke ne nur mia libereco estis reduktita, sed same tiu de ĉiuj, kiuj samaspektis kiel mi. Tiam mi aliĝis al Afrika Nacia Kongreso. Tiam mia malsato je persona libereco fariĝis pli granda malsato je libereco por mia popolo. Pro tiu deziro je libereco, por ke mia popolo povu vivi en digneco kaj memrespekto, juna timema viro fariĝis kuraĝulo, leĝrespekta advokato fariĝis krimulo, edzo amanta sian familion fariĝis senhejma homo, viro vivŝatanta devis vivi kiel monaĥo. Mi ne estis pli virta nek pli fordonema ol iu alia, sed mi malkovris, ke mi ne povis uzi la etajn limigitajn liberecojn, kiujn oni donis al mi, dum mi sciis, ke mia popolo ne estis libera. Libereco estas neerigebla: la katenoj portitaj de iu el miaj popolanoj estis portitaj de ĉiuj ; la katenojn portitajn de ĉiuj mi portis same.
Dum tiuj longaj solecaj jaroj la deziro je libereco por mia popolo fariĝis deziro je libereco por ĉiuj, Blankuloj kaj Nigruloj. Mi tute bone sciis, ke perfortanto devas esti liberigita same kiel perfortito. Homo, kiu senigas iun alian homon je libereco, estas kaptita de sia malamo ; li staras malantaŭ bariloj el antaŭjuĝoj kaj mensmallarĝeco. Mi ne estas vere libera, se mi senigas iun homon je lia libereco, same kiel mi ne estas libera, se oni senigas min je mia libereco. Perfortanto kaj perfortito same dependas de sia homeco.
Kiam mi forlasis mian malliberejon, tia estis mia misio : liberigi perfortanton kaj perfortiton ambaŭ. Iuj asertas, ke la celo estas atingita. Sed mi scias, ke ne estas tiel. La vero estas, ke ni ne ankoraŭ estas liberaj ; ni nur atingis la liberecon esti liberaj, la rajton ne esti perfortitaj. Ni ne ankoraŭ faris la lastan paŝon de nia vojaĝo, ni faris nur la unuan paŝon laŭ pli longa kaj eĉ pli malfacila vojo. Ĉar esti libera ne konsistas nur je forĵeto de siaj katenoj ; temas pri vivo laŭ maniero, kiu respektas kaj plifortigas la liberecon de la aliaj homoj. La vera laboro celanta liberecon ĵus komenciĝis.
Mi sekvis tiun longan vojon al libereco. Mi klopodis ne heziti ; mi ofte faris mispaŝojn. Sed mi malkovris sekreton: post grimpado sur alta monteto oni malkovras, ke restas multaj aliaj atingendaj montetoj. Mi iom haltis por ripozi, por admiri la belegan pejzaĝon ĉirkaŭ mi, por rigardi malantaŭ mi la longan faritan vojon. Sed mi povas ripozi nur dum momenteto: kun mia libereco venas respondecoj kaj mi ne rajtas ripozi pli longe, ĉar mi ne atingis la finon de mia longa marŝado“.
Nelson MANDELA
« Long walk to freedom / Un long chemin vers la liberté / Longa marŝado al libereco »
1994
El la angla kaj franca tradukis Mirejo Grosjean
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire