mercredi 22 juillet 2009
CONGRES DES JEUNES / JUNULARA KONGRESO (IJK)
http://www.youtube.com/watch?v=rwqJITm5xrM
De la 18a ghis la 25a de julio okazas Internacia Junulara Kongreso (IJK) en Liberec, Chehhio. La germana televidkompanio ARD faris raporton pri tiu evento, kiu grupigas pli ol 300 junuloj el la tuta mondo.
"SAVOIR SANS BARRIERES"
Avec des amis béninois et suisses, nous avons fondé
"SAVOIR SANS BARRIERES"
une association dont le but est d'aider les enfants béninois à apprendre.
J'irai bientôt livrer moi-même du matériel scolaire.
Si vous voulez contribuer, vous le pouvez en faisant un don ou plusieurs sur le compte
Savoir Sans Barrières, (SSB),
10-752700-3, Les Brenets
D'avance, toute l'équipe vous remercie.
SVISLANDO - BENINO
Kun svisaj kaj beninaj amikoj ni fondis
"SCIO SEN BARILOJ" (SSB).
Temas pri asocio, kies celo estas helpi la beninajn infanojn en sia lernado.
Baldaù mi mem iros alporti studmaterialon.
Se vi volas kontribui, vi povas donacante unufoje aù plurfoje monon per la konto
Savoir Sans Barrières, (SSB),
10-752700-3, Les Brenets
Kun elkoraj antaùdankoj!!
mardi 21 juillet 2009
RENCONTRE / RENKONTIGHO
Merci, Mireille, c'était un vrai voyage sur ton métier à tisser des liens universels. Nous te suivrons en pensées.
Post renkontigho amikino skribas al mi:
Dankon, Mirejo, estis vera vojagho, char vi teksas universalajn ligojn. Ni sekvos vin per niaj pensoj. (traduko malfacilas...)
URUMQI (CN)
Urumqi (prononcer ouroumtchi) est une ville de la province nord-ouest de la Chine appelée Xinjiang (prononcer chindjiang). J’ai visité Urumqi en 2004. J’ai vu les quartiers ouïgours et les maisons traditionnelles. Il y a deux semaines, des tueries ont eu lieu lors d’affrontements entre Ouïgours musulmans de langue non chinoise et Han, ethnie majoritaire en Chine (97%).
Par l’intermédiaire d’une amie chinoise de Hong Kong, j’ai eu le numéro Skype d’un espérantophone d’Urumqi. Dimanche 19 juillet, j’ai donc eu un entretien avec ce monsieur durant 50 minutes.
Bien sûr, j’ai commencé par lui demander son origine ethnique et il m’a répondu qu’il était chinois Han.
Bien sûr, il a entendu et bien digéré les informations distribuées par le gouvernement chinois. Je sais qu’elles sont tendancieuses. Les miennes sont meilleures, sûrement meilleures, mais sont-elles fiables à 100% ?
Bien sûr, vu qu’il a perdu un frère policier dans une émeute de ce genre il y a quelques années, il est sous le choc, subjectif, en colère, touché.
Nous avons parlé Histoire ; il m’a présenté le caractère nomade des populations qui sont maintenant présentes à Urumqi : Ouïgours, Mongols, Han. Donc difficile de dire qui était là le premier et à qui appartient le pays.
Nous avons parlé équilibre planétaire et constaté que certaines régions sont le théâtre d’affrontements dont les origines ne sont pas toujours seulement locales, mais aussi liées aux tensions entre les grandes puissances, politiques, économiques, liées à une culture ou une religion. C’est le cas dans sa province. C’est le cas en Corée, je l’ai vu moi-même. C’est le cas en Israël-Palestine, je l’ai vu moi-même. C’est le cas de Taiwan, je l’ai vu moi-même. Et dans bien d’autres endroits de la Terre. Les habitants de ces régions sont donc des instruments de ces grandes puissances et en paient les frais. Victimes.
Il me disait que la cohabitation entre bouddhistes et chrétiens ne pose pas de problèmes car ils ont les mêmes valeurs. Avec les musulmans, la cohabitation pose plus de problèmes. Je viens d’entendre que dans certains pays d’Afrique, au Bénin par exemple, cette cohabitation se passe bien. Je vais approfondir cela.
Débat tranquille et respectueux, explications abondantes, ambiance sympathique. Un tel miracle est possible grâce à Internet et à l’Espéranto.
TRADUKO SEKVOS.
LA BREVINE
Dans cette vallée typiquement jurassienne, il y a un petit lac, le lac des Taillères. Je m’y suis baignée hier en fin de journée. Superbe paysage !! Sur ce lac, en hiver, on patine sur la glace.
LA BREVINE estas malgranda vilaĝo en neŭŝatela Ĵuraso tute proksime de mia vilaĝo Les Brenets. La Brévine estas fama pro la malvarmaj temperaturoj dumvintre : ili povas atingi 42 gradojn Celsius sub nulo. Pro tio oni nomas la valon Siberio de Svislando.
En tiu tipe ĵurasa valo estas la lageto Les Taillères. Mi banis min tie hieraŭ fine de la tago. Mirinda pejzaĝo ! Sur tiu lago dumvintre oni sketas sur la glacio.
AU SUJET DE L'ESPERANTO
http://www.ipernity.com/doc/studiopro.ch/5438864/
Radio Chablais intervjuis Cesco Reale pri Esperanto la 20an de julio 2009. Aùskultu!!
lundi 20 juillet 2009
COLLABORATION / KUNLABORO
En la aviadilo fluganta al Cotonou en julio 2008 mi konatiĝis kun Hubert Guézo. Temas pri beninano, kiu vivas en Parizo. Li venis al malferma ceremonio de la ILEI-konferenco., al kiu mi iris al Benino. Ni gefratiĝis kaj interŝanĝis niajn adresojn. Hubert estas pranepo de la reĝoj de Abomey ; la reĝlando de Dahomey estas fama en la Historio de tiu parto de Afriko.
Hubert écrit des livres didactiques pour enfants et les édite. Sa maison d’édition s’appelle Daadacolor. L’intérêt de ses livres, c’est leur contenu : Hubert présente aux enfants la culture africaine : des contes, des devinettes, de brèves biographies de personnages africains célèbres. Enfin les enfants africains et n’importe quels enfants francophones peuvent progresser en se nourrissant culturellement à la mamelle de l’Afrique.
Hubert verkas lernolibrojn por infanoj kaj eldonas ilin. Lia eldonejo nomiĝas Daadacolor. La interesa aspekto de liaj libroj estas ilia enhavo: Hubert prezentas al la infanoj la afrikan kulturon: rakontoj, divenendaĵoj, mallongaj vivrakontoj de famaj afrikanoj. Finfine iuj afrikaj infanoj kaj iuj franclingvaj infanoj povas progresi nutrante sin kulture ĉe la mamo de Afriko.
J’ai tout de suite acheté les deux albums publiés par Hubert Guézo. Durant mon hiver au Japon, je suis restée en contact avec Hubert et il m’a envoyé quelques pages de son troisième volume en préparation. Je lui ai fait diverses petites remarques en vue de l’amélioration de ces documents. Il a apprécié et a souhaité inscrire mon nom sous le sien en première page avec indication "collaboration scientifique" . A ce moment-là, j’ai dit : d’accord, mais je veux voir tout l’ouvrage ! Donc j’ai reçu tout l’ouvrage et une chouette collaboration a débuté. J’ai pu proposer un nouveau titre positif ici, une phrase explicative là, une meilleure harmonisation du graphisme. Bref quelques petites touches pour améliorer la qualité, car mes exigences de cohérence sont assez hautes. Souvent, je proposais diverses formes en disant : tu choisis! Mais ma participation restait minime en rapport avec la masse de contenu qu’il proposait. Le troisième volume a paru : POSITIVEMENT AFRICAIN, mots croisés, c’est l’Afrique que j’aime. Pour enfants dès 10 ans. Hubert prône les valeurs citoyennes dans ses ouvrages : la démocratie, le travail, le respect, la tolérance, la solidarité. Cela coïncide merveilleusement avec ma philosophie.
Mi tuj aĉetis la du albumojn eldonitajn de Hubert Guézo. Dum mia vintro en Japanio mi restis en kontakto kun Hubert kaj li sendis al mi kelkajn paĝojn de sia tria volumo en preparo. Mi faris al li etajn korektoproponojn celante plibonigon de la dokumentoj. Li ŝatis kaj deziris skribi mian nomon sub la sian en la unuan paĝon, kun indiko "collaboration scientifique" (faka kunlaborado). Tiam mi respondis : mi konsentas, sed mi volas vidi la tutan verkon ! Mi do ricevis la tutan libron kaj plaĉa kunlaboro komenciĝis. Mi povis proponi foje novan pozitivan tilolon, foje klarigan frazon, foje pli harmonian grafismon. Mallonge kelkajn helpetojn por plibonigi la kvaliton, ĉar miaj postuloj pri kohereco estas sufiĉe altaj. Ofte mi proponis al li diversajn formojn dirante : vi elektu ! Tamen mia partopreno restis tre eta rilate al la amaso da enhavo, kiun li proponis. La tria volumo aperis : POSITIVEMENT AFRICAIN, mots croisés, c’est l’Afrique que j’aime (POZITIVE AFRIKA, krucvortenigmoj, Afrikon mi amas). Por infanoj dekjaraj. Hubert antaŭenmetas la civitanajn valorojn en siaj verkoj : ili estas demokratio, laboro, respekto, toleremo, solidareco. Tio koincidas mirinde bone kun mia filozofio.
On peut acheter les trois volumes d’Hubert Guézo, édition Daadacolor à la FNAC.
La tri volumoj de Hubert Guézo, eldonejo Daadacolor, aĉeteblas ĉe librovendejo FNAC.
dimanche 19 juillet 2009
MANDELA (ZA)
« 06:15 19.07.2009
GRAND CONCERT CARITATIF A NEW YORK POUR L'ANNIVERSAIRE DE MANDELA
Le grand concert caritatif en l'honneur de Nelson Mandela a fait salle comble samedi soir à New York. Un public conquis a chaleureusement applaudi les artistes venus honorer l'ex-président sud-africain pour ses 91 ans.
Mandela a fêté son anniversaire à Johannesburg.
Le concert du "Mandela Day" a clôturé une semaine de célébrations en l'honneur du héros de la lutte contre l'apartheid. Mais le prix Nobel de la Paix, de santé fragile, n'avait pas fait le déplacement. Un message vidéo a été diffusé, dans lequel il a remercié le public et les artistes.
Le concert a fini sur le "Happy Birthday" de Stevie Wonder, entonné en choeur par la plupart des artistes qui sont remontés sur scène pour cet hymne final à Nelson Mandela, dont c'était samedi l'anniversaire. Auparavant, une kyrielle de musiciens, américains et africains pour la plupart, se sont succédés sur la scène de la mythique salle art déco du Radio City Hall, au coeur de Manhattan.
Parmi les temps forts du concert, des figures afro-américaines de la musique ont fait vibrer la foule, comme Stevie Wonder, Aretha Franklin, Gloria Gaynor et Queen Latifah, ou encore le duo entre l'Américain Josh Groban et le sud-africain Sipho Mabuse.
Dans une autre allocution vidéo qui a été copieusement applaudie, le président américain Barack Obama a lui aussi souhaité un "bon anniversaire" à Nelson Mandela. "L'histoire de sa vie peut être résumée par ses propres mots: cela paraît toujours impossible, jusqu'à ce que cela devienne réalité. Sa vie nous enseigne que l'impossible peut se réaliser", a-t-il déclaré.
(…)
La Fondation Mandela, chargée de préserver l'héritage politique du premier président noir sud-africain, a lancé cette année la Journée Mandela, qui coïncide avec la date de son anniversaire, le 18 juillet. Elle souhaite que chacun consacre symboliquement 67 minutes de cette journée à des actions de bénévolat. Le chiffre 67 fait référence aux années de lutte de M. Mandela pour l'égalité en Afrique du Sud ».
Remarquez au passage que j’ai laissé à l’ats la responsabilité d’une grosse faute d’orthographe….
http://www.nelsonmandela.org/index.php
http://www.anc.org.za/people/mandela.html
http://www.fr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela
La Svisa Novaĵagentejo ATS komunikas :
« 06:15 19.07.2009
GRANDA KONCERTO KUN HOMHELPA MONKOLEKTO OKAZE DE LA NASKIĜTAGO DE MANDELA EN NOVJORKO.
Antaŭ « Mandela day » okazis plena semajno en Novjorko honore al eks-prezidanto de Sudafriko kaj Nobelpremiito pri Paco Nelson Mandela. Li mem festis sian naskiĝtagon en Johannesburg kaj sendis vidbendon, en kiu li dankis la publikon kaj la artistojn.
En Radio City Hall en Manhattan abundis artistoj el Afriko kaj Usono.
Per alia vidbendo usona prezidanto Barak Obama laŭdis Mandela dirante : « La historio de lia vivo povas esti resumita pere de liaj propraj vortoj : Tio daŭre aspektas neebla, ĝis tio fariĝas realeco. Lia vivo instruas al ni, ke neeblaĵoj povas realiĝi ».
(…)
La Fonduso Mandela, kies tasko estas konservi la politikan heredaĵon de la unua nigrula prezidanto de Sudafriko, lanĉis dum tiu ĉi jaro la Mandela-Tagon, kiu koincidas kun lia naskiĝtago la dekokan de julio. Ĝi deziras, ke ĉiu persono dediĉu 67 minutojn en tiu tago al volontulaj agadoj. La cifero 67 rilatas al la nombro de luktojaroj, kiujn Mandela dediĉis al egaleco en Sudafriko ».
http://www.nelsonmandela.org/index.php
http://eo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela
http://www.anc.org.za/people/mandela.html
Junulo el Sudafriko skribas al mi :
« Mi estas studanto en muziko ĉe la Universitato de …. Mi
ludas la violonon kaj la orgenon.
Vi legis la verkon de Mandela? Bone. Mi unufoje ludis al li la
violonon. Mandela vere estas bonkora viro kun multaj da amoj en sia
koro. Hieraŭ estis la naskiĝtago de Mandela. Li havas 91 jarojn.
Lia sano ankoraŭ estas bona, tamen li komencas promeni malfacile.
Sed lia cerbo estas tre hela. La nuna prezidanto estas Jacob Zuma.
Aprile ni havis elekton, en kiu ni elektis la novan registaron de
Sudafriko. La ANC denove gajnis la elekton, kaj Zuma iĝis
Prezidanto ».
Un jeune Sud-Africain m’écrit :
« Je suis étudiant en musique à l’Université de …. Je joue du violon et de l’orgue.
Vous avez lu l’œuvre de Mandela ? Bien. Une fois, j’ai joué du violon pour lui. Mandela est vraiment un homme avec un bon cœur et beaucoup d’amour dans son cœur. Hier, c’était l’anniversaire de Mandela. Il a 91 ans. Sa santé est encore bonne, mais il commence à avoir de la peine à marcher. Mais son cerveau est très clair. Le président actuel est Jacob Zuma. En avril, nous avons eu des élections par lesquelles nous avons élu le nouveau gouvernement d’Afrique du Sud. L’ANC a de nouveau gagné et Zuma est devenu président ».
L’œuvre de Mandela s’appelle / la verko de Mandela nomiĝas
« Long walk to freedom »
« La longue marche vers la liberté »
« Longa marŝado al libereco ».
dimanche 12 juillet 2009
LA HONTE / HONTO
Un chiffre intéressant: lors du sommet du G8 en Italie, le président Obama a convaincu le groupe de donner 7 milliards de dollars par année pour la nutrition des plus pauvres et ceci durant trois ans. C'est la somme que les pays du G8 utilisent pour l'armement en deux jours!!!
Interesa cifero: dum la pinta konferenco de la grupo G8 en Italio la prezidanto Obama konvinkis la grupon donaci 7 miliardojn da dolaroj por nutrado de la plej malrichaj landoj kaj tio dum 3 jaroj. Tian sumon la landoj de la grupo G8 elspezas por armiloj dum du tagoj!!!
http://www.voltairenet.org/article160997.html
SEXE / SEKSUMADO
Communiqué de presse de l’Agence Télégraphique Suisse (ats)
«Marche anti-avortement médicalisé et homosexualité à Douala, Cameroun
L'archevêque de Douala, le cardinal Christian Tumi, et des milliers de personnes ont marché samedi dans cette ville du sud du Cameroun contre l'avortement médicalisé et l'homosexualité. La manifestation avait été organisée par l'Eglise catholique.
La marche, encadrée par la police, s'est déroulée sans incidents et a rassemblé quelque 20.000 personnes, selon l'archidiocèse de Douala, à l'origine de la marche. Ce chiffre n'avait pu être vérifié auprès de la police.
Les manifestants, partis de différentes paroisses, "se sont retrouvés dans les grands carrefours de la ville avant de converger vers la cathédrale" où s'est tenue une messe, a déclaré l'abbé André Mbem, un responsable de l'archidiocèse de Douala.
La marche était une protestation "contre la ratification par le Cameroun du protocole de Maputo", a ajouté l'abbé Mbem, en référence à un texte sur les droits des femmes ratifié en mai par Yaoundé. Selon lui, ce texte "ouvrirait la voie à la légalisation de l'avortement et de l'homosexualité" interdits dans le pays.
Après la messe, une délégation conduite par le cardinal Tumi est allée remettre une pétition de "30.000 signatures" au gouverneur de la région, Faï Yengo Francis, "pour transmission au président de la République", a-t-il précisé.
Fin juin, la Conférence épiscopale nationale avait dénoncé un article du protocole de Maputo, qui autorise le recours à "l'avortement médicalisé" dans certaines situations. Elle n'avait pas pris position sur l'homosexualité.
Au Cameroun, l'avortement est autorisé seulement en cas de viol ou lorsque la vie de la femme est en danger. La législation criminalise les pratiques homosexuelles, prévoyant des peines pouvant aller jusqu'à cinq ans de prison ferme ».
J’aimerais ajouter un troisième problème à cette triste liste. Un espérantophone congolais m’a écrit que sa femme désirait une ligature des trompes après sa cinquième césarienne et que les médecins la lui ont refusée...
J’aimerais vertement critiquer le pape qui se prononce contre l’avortement, contre le port du préservatif, contre l’homosexualité, contre …. Attitude moyenâgeuse…
>
Il me semble évident que l’avortement et la décision sur une stérilisation sont du ressort de la femme en question. C’est elle qui doit pouvoir décider en consultant son partenaire bien sûr. Personne, ni religieux ni médecin ni l’Etat, n’a le droit de l’influencer ou de décider à sa place. L’accès aux informations sur l’anatomie, la physiologie et la contraception doit être largement répandu et neutre. Les moyens anticonceptionnels doivent être bon marché voire gratuits. Le préservatif gratuit en Afrique serait une bonne chose. Les campagnes anti-SIDA destinées à l’Afrique sont conçues par des spécialistes européens ou américains : il y a un problème….
Le problème de l’orientation sexuelle, hétéro ou homo, est perçu un peu différemment en Europe que dans d’autres continents, quoique… L’homophobie règne encore ici. Il faut savoir que, en Suisse, chez les garçons qui se suicident vers 13 à 15 ans, la découverte de son homosexualité constitue la cause principale. C’est bien la preuve que l’annonce de son homosexualité pose problème. Pour cette raison, j’ai parlé de l’homosexualité dans mes classes d’élèves de 14-15 ans chaque année, encore et encore, dans un esprit d’ouverture et de respect.
Certains Africains m’ont dit : cela n’existe pas chez nous ! Faux ! Dans tous les peuples du monde et à toutes les époques, on trouve environ 10% d’homosexuels. Je plains les homosexuels d’Afrique qui doivent vivre cachés. La manifestation au Cameroun citée plus haut me semble exprimer une attitude moyenâgeuse. Il faut donc informer, expliquer, encore et encore. Et certaines personnes ne sont pas capables d’évoluer…
Mais ce domaine de la sexualité et de la procréation touche à la tradition, aux coutumes, à la religion, aux différentes cultures. D’autre part, dans une même population, on observe une grande diversité d’avis et de sensibilités. Je viens de faire état de mes opinions, mais ce ne sont pas celles de tous les Suisses !
Il faut espérer que de nombreuses personnes adhèrent à des idées tolérantes et respectueuses de l’être humain et que ces personnes s’expriment dans les Parlements, de manière à ce que cette évolution se reflète de plus en plus dans les lois. Une loi comme celle du Cameroun doit disparaître, et les lois punissant des crimes comme l’excision doivent être renforcées.
La ĉefepiskopo de Douala kardinalo Christian Tumi kaj miloj da personoj marŝadis sabate en tiu urbo de la suda parto de Kamerunio kontraŭ aborto medicine helpata kaj samseksemo. La manifestacion organizis la katolika eklezio.
La manifestacio okazis sub observo de la polico kaj disvolviĝis senprobleme. Ĝi kunigis proksimume 20000 personojn, laŭ la ĉefepiskopejo de Douala, kiu lanĉis la marŝadon. Tiun ciferon oni ne povis kontroli ĉe la polico.
La marŝantoj el diversaj paroĥoj kunvenis ĉe la grandaj vojkruciĝoj de la urbo kaj poste iris al la katedralo, kie diservo okazis. Tion diris pastoro André Mbem, respondeculo de la ĉefepiskopejo de Douala.
La demonstracio estis protesto « kontraŭ la ratifikiado de la Maputo-a protokolo » aldonis pastoro Mbem. Tiu teksto ratifikiita en majo fare de Yaoundé (ĉefurbo de Kamerunio, do de la Parlamento) koncernas la rajtojn de la virinoj. Laŭ li tiu teksto « malfermus la vojon al leĝaprobo de aborto kaj samseksemo », kiuj estas malpermesitaj en la lando.
Post la diservo delegitaro gvidita de kardinalo Tumi iris transdoni peticion kun « 30000 subskriboj » al Faï Yengo Francis, estro de la regiono, « celante transdonon de la peticio al la prezidanto de la Respubliko » li asertis.
Fine de junio la episkopa konferenco grumblis kontraŭ artikolo de Maputo-a protokolo, kiu permesas aliron al « aborto medicine helpata“ en iuj situacioj. Ĝi ne esprimis starpunkton pri samseksemo.
En Kamerunio aborto estas leĝa nur en kazo de perforto aŭ en kazo de endanĝerigo de la sano de la virino. La leĝoj krimigas iujn samseksemajn praktikojn kun punoj ĝis kvin jaroj da malliberigo. »
Mi deziras aldoni trian problemon en tiun ĉi tristan liston. Samideano el Kongo skribis al mi, ke lia edzino deziris fermkudradon de la uteraj tuboj post kvina cezara nasko kaj ke la kuracistoj rifuzis fari tion al ŝi…
Mi deziras forte kritiki la papon, kiu parolas kontraŭ aborto, kontraŭ uzo de kondomo, kontraŭ samseksemo, kontraŭ…. Mezepoka sinteno…
Ŝajnas al mi evidente, ke aborto kaj decido pri steriligo apartenas al decidpovo de la virino mem, kiu estas koncernata de tio. Ŝi devas povi mem decidi konsultante sian partneron kompreneble. Neniu, nek religiulo, nek kuracisto, nek la Ŝtato rajtas influi ŝin aŭ decidi anstataŭ ŝi. Aliro al informoj pri anatomio, fiziologio kaj kontraŭkoncipaj rimedoj devas esti vastskale organizata kaj neŭtrala. Tiuj kontraŭkoncipaj rimedoj devas esti malmultekostaj aŭ eĉ senpagaj. Senpagaj kondomoj en Afriko estus bona solvo. Kampanjoj kontraŭ AIDS por Afriko estas planitaj fare de eŭropaj aŭ usonoj fakuloj : problemas….
La problemo pri seksa orientiĝo, malsamseksema aŭ samseksema, sentiĝas iom malsame en Eŭropo ol en aliaj kontinentoj, kvankam…. Malamo al samseksemuloj ekzistas ĉi tie ankoraŭ. Oni devas scii, ke en Svislando ĉe knaboj sinmortigantaj en la aĝo de 13 ĝis 15 jaroj la malkovro de sia tendenco al samseksemo estas la unua kaŭzo. Tio pruvas, ke la anonco de sia propra samseksemo problemas. Pro tio mi ĉiun jaron parolis pri samseksemo al miaj gelernantoj 14-15jaraj, ade kaj ade, en malfermita kaj respektoplena etoso.
Iuj Afrikanoj diris al mi : Tio ne ekzistas ĉe ni. Malprave ! En ĉiuj popoloj de la mondo kaj en ĉiuj tempoj oni trovas proksimume 10% da samseksemuloj. Mi kompatas la afrikajn samseksemulojn, kiuj devas vivi kaŝe. La kamerunia manifestacio supre menciita esprimas mezepokan sintenon laŭ mi. Konsekvence oni devas ade informi, klarigi, ĉiam denove. Kaj iuj personoj ne kapablas evolui…
Sed tiu kampo de seksumado kaj koncipado rilatas al tradicio, moroj, religio, malsamaj kulturoj. Plie en la sama popolo oni observas grandan malsamecon en la opinioj kaj sentoj. Mi nun esprimis mian opinion pri tiu temo, sed ĝi ne estas tiu de ĉiuj Svisoj !
Oni devas esperi, ke multaj personoj akiru toleremajn ideojn, kiuj respektas ĉiujn homojn. Poste tiaj personoj esprimiĝos en Parlamentoj kaj tiu evoluo respeguliĝu iom post iom en la leĝoj. Leĝo kiel tiu de Kamerunio devas malaperi, kaj leĝoj, kiuj punas krimojn kiel ekscizon, devas fariĝi pli severaj.
Mi finas per amuza rakonto. En la jaro 2003 mi iris al Universala Kongreso al Gotemburgo en Svedio post halto en Kopenhago en Danlando. En tiu bela urbo mi aĉetis por mi ravan ringon el sukceno. En Gotemburgo mi renkontis altan kaj belan virinon, kiu diris al mi: „Mirejo, mi deziras dormi kun vi!“ Mi estis surprizita kaj ne sciis, kion respondi… Ŝi plu parolis : « Dum via dormo mi ŝtelos vian ringon ! » Ni elkore ridis kune pri tio. Mi ofte rakontis tiun epizodon al miaj lernantoj, por montri al ili, ke iu persono povas esti kontaktita de iu alia persono, ĉu samseksema, ĉu malsamseksema. Oni devas esprimi klaran kaj precizan respondon al ĉiu propono. Ne endas frapi samseksemulon ; iu persono devas diri klare ne, kiam iu alia persono klopodas ekhavi intiman rilaton kaj kiam la unua persono ne deziras tion. Ĉiu persono havas la rajton diri ne, kaj havas la rajton, ke lia/ŝia ne estu respektata. Tute same oni devas diri ne al drogoj kaj al korupto. Ankaŭ tion mi instruis.
mercredi 8 juillet 2009
EXCISION / EKSCIZO
09:50 04.07.2009
Communiqué de l’Agence Télégraphique Suisse (ats)
« L'UNICEF veut mettre fin à l'excision en l'espace d'une génération.
Les mutilations génitales féminines étaient au menu d'une réunion organisée par UNICEF Suisse à Genève. Pour les 40 représentants de gouvernements, de l'ONU et d'organisations, il est possible de mettre fin à l'excision en l'espace d'une génération. La Suisse est également touchée par ce problème.
La mutilation génitale féminine est répandue dans 28 pays africains. Avec les mouvements migratoires, elle a gagné l'Europe et d'autres régions du monde.
Dans de nombreux pays, la situation s'améliore estime le vice-directeur des programmes de l'UNICEF: "L'objectif de mettre terme à l'excision en l'espace d'une génération est devenu tangible."
Appuyée par des experts, l'UNICEF considère que l'excision discrimine les filles en fonction de leur sexe. Elle constitue aussi un acte de violence directe à l'endroit des filles, écrit l'institution.
En Suisse, la mise en consultation d'un projet de loi faisant suite à une initiative parlementaire du Parti Socialiste s'est achevée en juin. Bon nombre des acteurs interrogés sur la question se sont prononcés pour des sanctions pénales uniquement dans le cas d'excisions de mineures. Une position qui est critiquée par la gauche.
Elle est rejointe sur ce point par la conseillère fédérale Eveline Widmer-Schlumpf qui estime que la Suisse doit punir les excisions pratiquées sur des femmes majeures aussi bien que sur des fillettes ».
Dans mon opuscule « Afrikanoj kaj mi », j’ai dédié un chapitre à ce grave sujet.
09:50 04.07.2009
Gazetara komuniko de Agence Télégraphique Suisse (ats) (Svisa Novaĵagentejo)
« UNICEF volas forigi ekscizon ene de unu generacio.
Inaj seksaj mutiladoj estis la temo de kunveno organizita de UNICEF Svislando en Ĝenevo. Por la 40 reprezentantoj de registaroj, de UN kaj de aliaj organizoj, eblas forigi ekscizon ene de unu generacio. Svislando estas ankaŭ tuŝita de tiu problemo.
Ina seksa mutilado ekzistas en 28 afrikaj landoj. Pro migraj translokiĝoj ĝi atingis Eŭropon kaj aliajn mondopartojn.
En multaj landoj la situacio pliboniĝas, estas la opinio de la vic-direktoro de la UNICEF-programoj. « La celo forigi ekscizon ene de unu generacio fariĝis ebla. »
Subtenata de fakuloj UNICEF opinias, ke ekscizo estas diskriminacio de knabinoj laŭ ilia sekso. UNICEF skribas, ke ekscizo estas rekta perforto al knabinoj.
En Svislando finiĝis en junio vasta pristudo de leĝoprojekto, ĉar initiativo el parlamentanoj de la socialista partio proponis tian projekton. Pluraj pridemanditaj organizoj opinias, ke la punoj devas koncerni nur kazojn de mutilado de neplenkreskaj junulinoj. La maldekstruloj kritikas tiun starpunkton.
Same kiel la maldekstruloj opinias la federa konsilantino Evelyne Widmer-Schlumpf, kiu subtenas la proponon, ke puno devas veni kaj en kazo de mutilado de neplenkreskaj junulinoj, kaj en kazo de mutilado de plenkreskaj virinoj. »
En mia verketo « Afrikanoj kaj mi » mi dediĉis ĉapitron al tiu grava temo.
MES PUBLICATIONS / VERKADO MIA
Tout d’abord (1995), j’ai rédigé « Echanges de classes clé en main », une caisse à outils pour les enseignants qui se lancent dans un échange de classes. 280 pages A4, un épais dossier. Edité à 1000 exemplaires, il est épuisé, mais l’Office du Matériel Scolaire de Neuchâtel le photocopie à la demande. Il doit en avoir vendu environ 1400. Il a été traduit en allemand mais pas édité. Je suis actuellement en négociation pour que les deux versions soient mises sur Internet et téléchargeables. En effet, cet ouvrage contient 80 leçons clé en main à faire en groupes linguistiquement mixtes ou ethniquement mixtes.
VERKADO MIA
Unue en la jaro 1995 aperis mia unua verko « Echanges de classes clé en main » (Klasointerŝanĝoj ŝlosilo enmane ). Temas pri ilaro por geinstruistoj, kiuj ekagadas en la kampo klasointerŝanĝoj. 280 paĝoj en formato A4, dika dosiero. Ĝi estis eldonita en 1000 ekzempleroj, ĝi elĉerpiĝis, sed la Oficejo pri lerneja materialo en Neŭŝatelo (Svislando) fotokopias ĝin laŭ la mendoj. Laŭ miaj supozoj ĝi vendis proks. 1400 ekzemplerojn. La libro estis tradukita al la germana, sed ne eldonita. Mi nun klopodas obteni, ke ambaŭ versioj aperu sur la Reto kaj estu elŝuteblaj. Prave tiu verko entenas 80 lecionojn pretajn kun ŝlosilo enmane por lingve miksitaj grupoj aŭ etne miksitaj grupoj.
Ensuite, j’ai publié un tout petit opuscule bleu intitulé « Le suisse-allemand, tu vas l’entendre et tu vas le comprendre ! » Edité à 10000 exemplaires, il est épuisé. Il existe encore en italien. Il présente le dialecte suisse-allemand sur la base de l’allemand appris à l’école.
En juin 2009, j’ai publié à compte d’auteur “Afrikanoj kaj mi” (Les Africains et moi), mon premier ouvrage en espéranto. Il s’agit d’une petite brochure de 32 pages. Le titre m’a été suggéré par l’ouvrage de Hori Yasuo “Esperanto kaj mi” (L’Espéranto et moi). Mon opuscule sera en vente au Libro Servo du Congrès Universel à Bialistok (Pologne) fin juillet. Tirage: 300 exemplaires.
En junio 2009 mi publikigis proprakoste « Afrikanoj kaj mi », mian unua verkon en Esperanto. Temas pri broŝureto el 32 paĝoj. La titolo estas inspirita de la verko de HORI Yasuo „Esperanto kaj mi“. Mia verketo vendiĝos en la Libro Servo de Universala Kongreso en Bjalistoko fine de julio. Eldonkvanto : 300 ekzempleroj.
POLITIK' 2
Il s'agit d'un petit journal romand, courageux et indépendant. Je vous livre ci-dessous les dernières lignes de l'éditorial du numéro 3, juin 2009.
"En politique, pour gagner, vaut-il mieux être malhonnête, macho et flambeur que loyal, désintéressé et compétent? "
Pour s'abonner ou recevoir quelques numéros à l'essai:
"L'Essor", Tunnels 16, 2300 La Chaux-de-Fonds.
Ĉu vi konas “L’Essor”?
Temas pri malgranda romanda ĵurnalo kuraĝa kaj sendependa. Mi liveras al vi ĉi-sube la lastajn liniojn de la ĉefartikolo de la numero 3, junio 2009.
“En politiko, se oni volas gajni, ĉu pli bone oni estu malhonesta, masklisma kaj fierega, ol lojala, kompetenta kaj ne serĉanta sian personan bonon?
Por aboni la ĵurnalon aŭ ricevi provekzemplerojn:
“L’Essor”, strato Tunnels 16, 2300 La Chaux-de-Fonds
dimanche 5 juillet 2009
CHANTEZ!! / KANTU!!
Cliquez sur le lien ci-dessous et ayez du plaisir à écouter ce vieux Chinois à la voix de ténor!
Il s'agit d'un petit programme de la Radio Internationale Chinoise en Espéranto "Chantons en Espéranto!". Vous verrez Shan Shan que je connais bien. J'étais avec elle au Japon en 2007. J'ai partagé sa chambre à Ajabe pendant 4 jours et je me suis occupée d'elle quand elle était malade.
Amikoj,
Klaku la suban retadreson kaj ĝuu.
http://esperanto.cri.cn/581/2009/07/04/1s99163.htm
Temas pri programero de Ĉina Radio Internacia, “Ni kantu Esperante”. Vi vidas Shan Shan, kiun mi bone konas. Mi estis kun shi en Japanio en la jaro 2007. Ni estis samchambranoj en Ajabe kaj mi okupighis pri shi, kiam shi estis malsana.
mercredi 1 juillet 2009
POLITIK'
Depuis environ trois ans, je fais partie du Conseil Général de mon village (Parlement, pouvoir législatif) qui compte 1'100 habitants. Ce conseil est composé de 19 membres, 10 de la droite et 9 de la gauche. Je siège parmi la gauche et je suis présidente de l’Union Démocratique de Gauche des Brenets.
En décembre 2007, suite au décès accidentel d’un collègue de parti (l’Union Démocratique de Gauche), je pose ma candidature et je suis élue au Conseil Communal (Gouvernement, exécutif). Ce conseil de cinq membres comprend trois conseillers de la droite et deux de la gauche. J’y travaille avec zèle, j’ai 84 séances en 5 mois et demi.
En juin 2008, lors des élections au Conseil Général, je sors cinquième tous partis confondus, sur 19 sièges à repourvoir. A ce moment-là, vu mon départ à l’étranger pour huit mois, je ne me représente pas à l’exécutif et c’est un collègue de parti, Philippe, qui prend cette charge.
De retour le 12 mai 2009, je suis candidate au Conseil Communal à la succession de Philippe qui démissionne comme convenu. Des membres de la droite contactent des membres de la gauche pour suggérer de proposer une autre personne, car ils ne veulent pas de moi. Ils s’immiscent dans les affaires de l’autre parti, c’est mesquin, dictatorial et anti-démocratique.
Pour contrer ma candidature, la droite propose un candidat pour tenter d’occuper un quatrième siège à l’exécutif dans le but de me barrer la route. Vu la proportion droite-gauche sortie des urnes, ce siège revient de droit à la gauche. C’est une stratégie scandaleuse. Lors de la séance du 29 juin 2009, par souci de pacification, pour conserver son deuxième siège à l’exécutif et pour se mettre au-dessus de ces viles menées, l’Union Démocratique de Gauche propose Marc et moi. Bien évidemment, la droite élit Marc. Je reste membre du législatif.
Proverbe allemand : « Der Klügere gibt nach » Le plus intelligent cède.
Commentaires
Mon style ne convient pas aux gens de droite : je m’exprime publiquement par des lettres de lecteurs notamment, car je n’ai rien à prouver, je n’ai rien à perdre, je ne connais pas la langue de bois.
Mon coup de gueule sur les hymnes (juin 2008) a-t-il joué un rôle ? Certainement.
Le fait que je sois une femme a-t-il joué un rôle ? Peut-être. Difficile à dire.
Le fait que je m’engage pour l’espéranto a-t-il joué un rôle ? Peut-être. Difficile à dire.
C’est un honneur de ne pas plaire à de telles personnes.
Je repense à l’épisode de la panne du train dans un tunnel (juin 2002) durant laquelle 400 élèves avaient dû être évacués : j’ai assisté le mécanicien et organisé l’évacuation qui s’est passée sans heurts. Bilan final : j’ai reçu un blâme…. Mes deux collègues masculins impliqués comme moi dans l’évacuation n’ont pas reçu de blâme….
Conclusion
Proverbe japonais : les clous qui dépassent, on leur tape dessus.
La photo montre l’hôtel communal où ont lieu les séances.
Vilaĝa politiko
Ekde ĉirkaŭ tri jaroj mi membriĝas en „Conseil Général“ de mia vilaĝo (Parlamento, leĝdona instanco). Mia vilaĝo nombras 1100 loĝantojn. Tiu konsilio konsistas el 19 membroj, 10 apartenas al la dekstra politika flanko kaj 9 al la maldekstra. Mi staras maldekstre kaj estas prezidanto de Maldekstra Demokrata Unio de mia vilaĝo.
En decembro 2007 pro akcidenta morto de kolego de mia partio mi kandidatiĝis kaj elektiĝis en la « Conseil Communal » (Registaro, ekzekutiva povo). Tiu kvinpersona konsilio konsistas el tri homoj de la desktra flanko kaj du de la maldekstra. Mi laboris tie diligente, mi havis 84 kunsidojn ene de kvin monatoj kaj duono.
En junio 2008 okazis elektoj por la leĝdona instanco. Mi sukcesis en la kvina vico de ĉiuj 19 membroj. En tiu momento pro mia foriro al eksterlando mi ne kandidatiĝis por la ekzekutiva povo. Kolego de mia partio prenis tiun taskon.
Reveninte la 12an de majo 2009 mi kandidatiĝas al la tasko de mia kolego, ĉar li demisias, kiel interkonsentite. Membroj de la dekstra flanko ekrilatas kun membroj de la maldekstra flanko por sugesti, ke mia partio proponu alian personon, ĉar ili ne volas min. Ili enmiksiĝas do en la aferojn de alia partio ; temas pri eteca, diktatorsimila kaj maldemokrata strategio. Mia partio ne sekvas tiun premon.
Por kontraŭi mian kandidatiĝon la dekstra partio proponas alian kandidaton, celante obtenon de kvara seĝo en tiu konsilio, por malebligi al mi havi tiun seĝon. Ĉar la proporcio laŭ la elektoj estas proks 45% por la maldekstro kaj 55% por la dekstro, tiu seĝo estas por la maldesktro. Tiu strategio estas skandala.
Dum la kunsido de la 29a de junio, celante pacigon, por konservi sian duan seĝon en la ekzekutiva povo kaj por stari super tiujn stinkantajn agaĉojn, la Maldekstra Demokrata Unio proponas du kandidatojn : Mireille Grosjean kaj Marc …. Evidente la dekstro elektas Marc. Mi restas membro de la leĝdona instanco.
Germana proverbo : « Der Klügere gibt nach » La plej inteligenta homo cedas.
Komentoj
Mia stilo ne konvenas al dekstruloj : mi esprimas min publike inter alie pere de leteroj de legantoj en ĵurnaloj, mi havas nenion por pruvi, mi havas nenion por perdi, mi ne konas tiun politikan kutimon malklare esprimi sin.
Ĉu mia plendo kontraŭ himnoj (junio 2008) ludis rolon ? Certe.
Ĉu la fakto, ke mi estas virino ludis rolon ? Povas esti. Malfacile direble.
Ĉu miaj klopodoj en la Esperanto-movado ludis rolon ? Povas esti. Malfacile direble.
Estas honoro ne plaĉi al tiaj personoj.
Mi denove pensas pri la epizodo de trajnpaneo en tunelo (junio 2002), dum kiu 400 lernantoj devis esti evakuitaj : mi helpis la stiriston kaj organizis evakuadon, kiu okazis sen problemoj. Fina bilanco : mi ricevis mallaŭdon… Miaj du viraj kolegoj, kiuj kun mi organizis la evakuadon ne ricevis mallaŭdon….
Konkludo
Japana proverbo : kiam najlo elstaras, oni frapas sur ĝin.
La foto montras la vilaĝodomon, kie la kunsidoj okazadas.